
عرق كردن زياد نشانه چيست؟ علت و درمان تعریق زیاد
عرق كردن زياد از حد یا هایپرهیدروزیس معمولاً مشکلی جدی نیست، اما میتواند باعث ناراحتی و کاهش کیفیت زندگی شود. در برخی موارد، عرق كردن زياد ممکن است ناشی از بیماریها یا مشکلات جدیتر باشد که نیازمند تشخیص و درمان مناسب است. در این مقاله به علل عرق كردن زياد و روشهای مقابله با آن پرداخته میشود.
0912-020-1734
در بیمارستان مجازی ایران، کیفیت، سرعت و تخصص اولویتهای ما هستند.
به ما اعتماد کنید و از خدمات بینظیر ما بهرهمند شوید.
عرق كردن زياد یا هایپرهیدروزیس چیست؟
عرق كردن زياد یا هایپرهیدروزیس زمانی رخ میدهد که غدد عرق بیش از حد طبیعی فعالیت میکنند. عوامل متعددی مانند بیماریهای زمینهای، اضطراب و سایر شرایط میتوانند باعث افزایش تعریق شوند. مدیریت تعریق برای مبتلایان معمولاً چالشبرانگیز است.
تعریق بیش از حد ممکن است به علت استرس، عوامل ژنتیکی، عوارض دارویی یا برخی بیماریها ایجاد شود.
انواع عرق كردن زياد
هایپرهیدروزیس یا عرق كردن زياد به دو نوع اصلی تقسیم میشود: هایپرهیدروزیس کانونی و هایپرهیدروزیس عمومی که هرکدام علتها و ویژگیهای خاص خود را دارند:
- هایپرهیدروزیس کانونی: این نوع معمولاً یک اختلال مزمن و ارثی است که به دلیل جهشهای ژنی بروز میکند. نواحیای مانند زیر بغل، کف دست و پا، و سر بیشتر تحتتأثیر قرار میگیرند. علائم این نوع تعریق اغلب در سنین پایین، معمولاً پیش از ۲۵ سالگی آغاز میشود.
- هایپرهیدروزیس عمومی: در این نوع، تعریق شدید معمولاً نشانهای از یک بیماری زمینهای است. بیماریهایی مانند دیابت، پارکینسون یا پرکاری تیروئید میتوانند منجر به این نوع تعریق شوند. همچنین، مصرف برخی داروها مانند ناپروکسن یا مکملهای حاوی روی (زینک) نیز ممکن است باعث تعریق بیشازحد شود. این نوع بیشتر در افراد بزرگسال دیده میشود.
علت عرق كردن زياد
علت هایپرهیدروزیس اولیه
در گذشته گمان میرفت که هایپرهیدروزیس اولیه با وضعیت روانی و عاطفی فرد ارتباط مستقیم دارد و بیشتر در افرادی دیده میشود که تحت استرس یا فشار روحی هستند. اما پژوهشهای جدید این دیدگاه را رد کردهاند.
بر اساس یافتههای علمی اخیر، هایپرهیدروزیس اولیه بیشتر منشأ ژنتیکی دارد و معمولاً از طریق وراثت منتقل میشود. بسیاری از افرادی که با این مشکل مواجهاند، سابقهی خانوادگی عرق كردن زياد را نیز گزارش میکنند.
علت هایپرهیدروزیس عمومی یا ثانویه
همانطور که گفته شد، تعریق بیشازحد ثانویه اغلب به دلیل وجود یک بیماری زمینهای در بدن رخ میدهد. برخی از مهمترین بیماریها و شرایطی که میتوانند منجر به افزایش تعریق شوند عبارتاند از:
- آسیب به طناب نخاعی
- مصرف الکل یا مواد مخدر
- اضطراب یا استرس شدید
- دیابت
- نقرس
- بیماریهای قلبی
- چاقی
- پرکاری تیروئید
- مصرف برخی داروها (مانند داروهای مرتبط با آلزایمر، گلوکوم یا فشار خون)
- بیماری پارکینسون
- بارداری
- برخی انواع سرطان (مانند لنفوم هاچکین)
- بیماریهای عفونی مانند مالاریا، سل و HIV
در برخی موارد، تعریق زیاد میتواند نشانهای از یک بیماری جدی باشد. اگر با این مشکل مواجه هستید، حتماً با پزشک عمومی مشورت کنید تا علت دقیق آن بررسی شود.
عوارض جانبی عرق كردن زياد
اگرچه عرق كردن زياد معمولاً تهدیدی برای سلامت جسمی محسوب نمیشود، اما میتواند مشکلات آزاردهندهای را به همراه داشته باشد. بوی ناخوشایند ناشی از تعریق زیاد ممکن است باعث خجالت و کاهش اعتمادبهنفس فرد شده و او را از حضور در جمع یا فعالیتهای اجتماعی بازدارد.
در موارد شدید، این مشکل حتی میتواند باعث انزوای اجتماعی شود و فرد را از تعامل با دیگران منصرف کند. همچنین تأثیرات منفی آن بر سلامت روان، از جمله اضطراب، افسردگی یا کاهش کیفیت زندگی، قابلتوجه است. تعریق زیادعرق كردن زياد اغلب زندگی روزمره و روابط فردی و شغلی را تحت تأثیر قرار میدهد.
درمان عرق كردن زياد
اگر عرق كردن زياد ناشی از یک بیماری زمینهای باشد، ابتدا باید آن بیماری شناسایی و درمان شود. اما در مواردی که دلیل مشخصی برای تعریق بیشازحد یافت نشود، تمرکز درمان بر کاهش و کنترل علائم خواهد بود. در برخی موارد، ممکن است پزشک ترکیبی از چند روش درمانی را برای دستیابی به بهترین نتیجه پیشنهاد دهد. روشهای رایج برای کنترل تعریق زیاد شامل موارد زیر است:
دارودرمانی
برای درمان عرق كردن زياد از روشهای دارویی مختلفی استفاده میشود. یکی از رایجترین روشها، استفاده از ضدتعریقهای حاوی کلرید آلومینیوم است که بهطور مستقیم بر غدد عرق تأثیر میگذارند. البته این ترکیب میتواند در برخی افراد باعث تحریک پوست یا چشم شود.
در مواردی، کرمهای موضعی حاوی گلایکوپیرولات تجویز میشوند که به کاهش تعریق در نواحی خاص کمک میکنند. همچنین داروهای مسدودکنندهی اعصاب با مهار سیگنالهای عصبی به غدد عرق، میتوانند تعریق را کاهش دهند.
در برخی بیماران، داروهای ضدافسردگی نیز کاربرد دارند. این داروها علاوهبر کاهش اضطراب، میتوانند از شدت تعریق نیز بکاهند و به بهبود کیفیت زندگی فرد کمک کنند.
درمان عرق كردن زياد با تزریق بوتاکس
یکی از روشهای مؤثر برای کاهش تعریق زیاد، تزریق بوتاکس است. در این روش، سم بوتولینوم به نواحی موردنظر تزریق میشود و بهطور موقت مسیرهای عصبی تحریککنندهی غدد عرق را مسدود میکند. اثر این درمان معمولاً بین ۶ تا ۱۲ ماه باقی میماند و پس از آن ممکن است نیاز به تزریق مجدد باشد.
درمان جراحی
مایکروویودرمانی: در این روش با استفاده از انرژی مایکروویو، غدد عرق در نواحی خاص مانند زیر بغل بهطور دائمی تخریب میشوند. معمولاً این درمان در دو جلسهی ۲۰ تا ۳۰ دقیقهای انجام میشود که با فاصلهی حدود سه ماه از هم صورت میگیرند.
برداشتن غدد عرق: اگر عرق كردن زياد محدود به ناحیهی زیر بغل باشد، ممکن است پزشک برداشتن غدد عرق آن ناحیه را توصیه کند. این روش معمولاً زمانی به کار میرود که سایر درمانها مؤثر نبودهاند.
جراحی اعصاب (سمپاتکتومی): در موارد شدید تعریق کف دست، ممکن است از جراحی برای قطع یا سوزاندن برخی اعصاب سمپاتیک استفاده شود. توجه داشته باشید که این روش ممکن است با عارضهای به نام تعریق جبرانی همراه باشد، یعنی افزایش تعریق در بخشهای دیگر بدن.
درمان عرق كردن زياد، ابتدا با شناسایی و برطرفکردن علت اصلی شروع میشود و در صورت نیاز، روشهای درمانی مکمل نیز مورد استفاده قرار میگیرند.
درمان خانگی
ایجاد تغییراتی در سبک زندگی و فعالیتهای روزمره میتواند به کاهش و کنترل علائم عرق كردن زياد کمک کند. برخی از توصیههای مؤثر در این زمینه عبارتاند از:
- استفاده از اسپریهای ضدتعریق حاوی ترکیبات مؤثر مانند کلرید آلومینیوم
- بهکارگیری پدهای جاذب یا محافظ زیر بغل برای جلوگیری از خیس شدن لباس
- انتخاب لباسهایی با الیاف طبیعی مانند پنبه که به تنفس پوست کمک میکند (پارچههای مصنوعی مثل نایلون ممکن است باعث افزایش تعریق شوند)
- پرهیز از پوشیدن لباسهای خیلی تنگ که جریان هوا را محدود میکنند
- انتخاب کفشهای ساختهشده از چرم طبیعی برای تهویه بهتر پا
- استفاده از جورابهای ضخیم با الیاف طبیعی برای جذب رطوبت و جلوگیری از بوی بد
این راهکارها به کاهش ناراحتی ناشی از عرق كردن زياد کمک کرده و کیفیت زندگی فرد را بهبود میبخشند.
چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟
عرق كردن زياد گاهی میتواند نشانهای از یک مشکل پزشکی جدی باشد. در صورت بروز هر یک از علائم زیر، مراجعه به پزشک متخصص ضروری است:
- تعریق همراه با کاهش وزن غیرقابل توجیه
- تعریق شدید در هنگام خواب
- تعریق همراه با علائمی مانند تب، درد قفسه سینه، تنگی نفس یا ضربان قلب نامنظم
- ادامهدار بودن تعریق بدون علت مشخص
تشخیص و درمان بهموقع میتواند از پیشرفت بیماریهای زمینهای جلوگیری کند.
کلام آخر
عرق كردن زياد در اکثر مواقع مشکل جدی به شمار نمیآید و بیشتر باعث ناراحتی فرد میشود؛ اما در برخی موارد ممکن است به دلایل پزشکی مهمی رخ دهد. از این رو، اولین گام برای رفع این مشکل، مراجعه به پزشک، انجام آزمایشهای لازم و تشخیص دقیق علت تعریق است.
بیمارستان مجازی ایران با هدف ارائه خدمات پزشکی به صورت آنلاین و در دسترس برای تمام افراد، در تلاش است تا با کمترین هزینه و سریعترین زمان ممکن، خدمات درمانی را به شما ارائه دهد. این بیمارستان مجازی با استفاده از فناوریهای پیشرفته، قادر است تا با بهترین کیفیت، مشاورهها و درمانهای پزشکی را به شما ارائه کند. با تیمی از پزشکان متخصص و کارشناسان پزشکی، بیمارستان مجازی ایران به شما این امکان را میدهد که بدون نیاز به مراجعه حضوری، در اسرع وقت و با صرفهجویی در هزینهها، از خدمات پزشکی بهرهمند شوید.
این خدمات شامل مشاوره آنلاین با پزشکان متخصص، دریافت نسخههای پزشکی، بررسی علائم بیماریها، و پیگیریهای درمانی به صورت مجازی است که میتوانید از هر کجا و در هر زمان از آن استفاده کنید. بیمارستان مجازی ایران به شما کمک میکند تا با کاهش هزینهها و زمان مورد نیاز برای درمان، به راحتی به مراقبتهای بهداشتی دسترسی پیدا کنید. هدف اصلی این بیمارستان، فراهم آوردن خدمات بهداشتی با کیفیت بالا و دسترسی آسان به مراقبتهای پزشکی برای همه افراد است.