ماموگرافی چیست و چگونه انجام میشود؟
ماموگرافی پستان روشی برای شناسایی تومورها و ناهنجاری‌های بافت پستان است. سن شروع ماموگرافی بسته به سابقه خانوادگی فرد متفاوت است، اما به‌طور معمول توصیه میشود زنان از سن چهل سالگی هر سال این آزمایش را انجام دهند. در این مطلب به بررسی انواع ماموگرافی، نحوه انجام آن و نکات مرتبط خواهیم پرداخت.
0912-020-1734
در بیمارستان مجازی ایران، کیفیت، سرعت و تخصص اولویت‌های ما هستند.
به ما اعتماد کنید و از خدمات بی‌نظیر ما بهره‌مند شوید.
ماموگرافی چیست؟
ماموگرافی سینه یا پستان‌نگاری روشی تشخیصی است که با استفاده از اشعه ایکس به بررسی بافت پستان و شناسایی علائم اولیه سرطان سینه می‌پردازد. این آزمایش نقش مهمی در تشخیص زودهنگام توده‌های غیرطبیعی و سرطان سینه دارد.
معمولاً انجام ماموگرافی از سن ۴۰ سالگی پیشنهاد میشود، اما افرادی که دارای سابقه خانوادگی سرطان سینه هستند باید زودتر برای انجام آن اقدام کنند.
موارد قابل تشخیص با ماموگرافی
یکی از کاربردهای اصلی ماموگرافی، شناسایی توده‌ها یا رشد غیرطبیعی سلول‌ها در بافت سینه است. انجام غربالگری‌های منظم باید تا زمانی که پزشک توصیه می‌کند ادامه یابد. همچنین پزشک ممکن است ماموگرافی را در موارد زیر تجویز کند:
- بررسی نتایج غیرطبیعی ماموگرافی‌های قبلی
- پیگیری و ارزیابی تغییرات در توده‌ها یا نواحی مشکوک
- تشخیص رشدهای غیرطبیعی هنگام معاینه فیزیکی پستان
ماموگرافی در چه سنی انجام میشود؟
براساس توصیه انجمن زنان و زایمان آمریکا، زنان ۴۰ سال به بالا باید هر یک تا دو سال یک‌بار ماموگرافی انجام دهند. انجمن سرطان آمریکا نیز آغاز غربالگری منظم را از سن ۴۵ سالگی پیشنهاد می‌کند.
در افرادی با سابقه خانوادگی سرطان پستان، غربالگری باید از سنین پایین‌تر شروع شود. برای تعیین زمان مناسب آغاز ماموگرافی، مشاوره با پزشک متخصص زنان ضروری است.
فواید و مزایای ماموگرافی
همان‌طور که اشاره شد، ماموگرافی روشی مؤثر برای شناسایی سلول‌های غیرطبیعی، توده‌ها یا سرطان سینه است. انجام این آزمایش می‌تواند به کاهش مرگ‌ومیر ناشی از سرطان پستان کمک کند. شناسایی زودهنگام بیماری از طریق غربالگری باعث کاهش نیاز به درمان‌هایی مانند شیمی‌درمانی میشود.
اگرچه گاهی نتایج ماموگرافی ممکن است کاذب باشد، اما در اغلب موارد، منفی بودن نتیجه تا حد زیادی احتمال ابتلا به سرطان سینه را کاهش می‌دهد.
مامو گرافی چگونه انجام میشود؟
دستگاه ماموگرافی شامل دو صفحه‌ی موازی است که سینه‌ها بین آن‌ها قرار می‌گیرند. این صفحات به هم نزدیک شده و بافت سینه را فشرده می‌کنند تا تصاویر واضح‌تری از بافت ثبت شود.
پس از تنظیم موقعیت سینه روی دستگاه، تکنسین از بیمار می‌خواهد نفس عمیقی بکشد و آن را نگه دارد. سپس با استفاده از اشعه ایکس با دوز پایین، تصاویری از زوایای مختلف سینه گرفته میشود.
زمان مناسب برای انجام ماموگرافی معمولاً یک هفته پس از پایان دوره قاعدگی است.
انواع ماموگرافی
ماموگرافی معمولی
در این روش، با بهره‌گیری از اشعه ایکس با دوز کم، تصاویر دقیقی از بافت سینه تهیه میشود. ماموگرافی ابزاری مؤثر برای شناسایی زودهنگام سرطان سینه و دیگر بیماری‌های پستان در زنان محسوب میشود.
ماموگرافی دیجیتال
ماموگرافی دیجیتال نسخه پیشرفته‌تری از ماموگرافی سنتی است که در آن تصاویر بافت پستان به‌صورت دیجیتال و قابل نمایش روی مانیتور ثبت می‌شوند. این روش سرعت بالاتری در تصویربرداری دارد، دوز اشعه‌ی کمتری تولید می‌کند و ناراحتی کمتری برای فرد به‌همراه دارد.
ماموگرافی دیجیتال به‌ویژه در سه گروه از زنان عملکرد بهتری نسبت به نوع معمولی دارد: زنانی زیر ۵۰ سال، افرادی با بافت سینه‌ی متراکم، و زنانی که در مرحله پیش‌یائسگی قرار دارند.
ماموگرافی سه بعدی
ماموگرافی سه‌بعدی، پیشرفته‌ترین نوع ماموگرافی است که با استفاده از اشعه ایکس، تصاویر متعددی از زوایای مختلف بافت سینه ثبت می‌کند. این فناوری به رادیولوژیست امکان می‌دهد تا بافت سینه را به‌صورت دقیق‌تر و لایه‌به‌لایه بررسی کند.
برخلاف ماموگرافی سنتی که تصاویر به‌صورت تخت هستند، در ماموگرافی سه‌بعدی نمایی عمقی از بافت ارائه میشود که دقت تشخیص را افزایش می‌دهد و احتمال خطا را کاهش می‌دهد.
بهترین زمان انجام ماموگرافی
برای انجام ماموگرافی، زمان‌بندی با توجه به چرخه قاعدگی اهمیت دارد. بهترین زمان انجام این آزمایش، حدود یک هفته پس از پایان دوره قاعدگی است. در مقابل، هفته قبل از شروع پریود زمان مناسبی برای ماموگرافی نیست، زیرا در این بازه بافت سینه حساس‌تر بوده و ممکن است انجام آزمایش با ناراحتی بیشتری همراه باشد.
آمادگی های لازم
قبل از انجام ماموگرافی باید چند نکته را رعایت کنید:
- از استفاده هرگونه اسپری خوشبوکننده، عطر، پماد یا کرم روی ناحیه سینه خودداری کنید، زیرا ممکن است لکه‌هایی روی تصاویر ماموگرافی ایجاد کرده و کیفیت آن را کاهش دهد.
- اگر در دوران بارداری یا شیردهی هستید، حتماً این موضوع را به رادیولوژیست اطلاع دهید تا روش مناسب و ایمن برای شما انتخاب شود.
- بهتر است ماموگرافی را در مراکز معتبر انجام داده و سالانه همان مرکز را برای انجام آزمایش انتخاب کنید تا امکان مقایسه نتایج با سال‌های قبل فراهم شود.
- در صورتی که پروتز سینه دارید، حتماً پزشک خود را مطلع کنید.
انجام ماموگرافی به چه افرادی توصیه می شود
به‌طور کلی، انجام ماموگرافی برای زنان بالای ۴۰ سال توصیه میشود تا موارد مشکوک به سرطان سینه در مراحل اولیه تشخیص داده شود، زیرا این بیماری ممکن است بدون علامت ظاهر شود. برای افرادی که سابقه خانوادگی سرطان سینه دارند، انجام مرتب ماموگرافی اهمیت ویژه‌ای دارد.
همچنین کسانی که دارای جهش ژنی BRCA هستند، باید سالانه علاوه بر ماموگرافی، ام‌آرآی (MRI) نیز انجام دهند، چرا که این جهش می‌تواند خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد.
عوارض ماموگرافی
همان‌طور که گفته شد، ماموگرافی با استفاده از اشعه ایکس با دوز پایین انجام میشود. با این حال، مزایای این روش در تشخیص سریع و به‌موقع سرطان سینه بسیار بیشتر از خطرات احتمالی آن است و متخصصان آنکولوژی بر این باورند که فواید ماموگرافی بر هرگونه عارضه احتمالی ارجحیت دارد.
توجه داشته باشید که برای افرادی که پروتز یا ایمپلنت سینه دارند، ماموگرافی ممکن است به پروتز آسیب وارد کرده یا باعث پارگی آن شود؛ بنابراین این افراد حتماً باید پیش از انجام آزمایش موضوع را به پزشک یا تکنسین اطلاع دهند.
کلام آخر
ماموگرافی یکی از آزمایش‌های مهم غربالگری برای زنان است. با انجام سالانه‌ی این آزمایش، می‌توان بدخیمی‌های پستان را به‌موقع تشخیص داده و درمان مؤثری را آغاز کرد. اگر بالای ۴۰ سال سن دارید یا در خانواده‌تان سابقه ابتلا به سرطان پستان وجود دارد، بهتر است با پزشک زنان درباره ضرورت انجام ماموگرافی مشورت کنید.
بیمارستان مجازی ایران با هدف ارائه خدمات پزشکی به صورت آنلاین و در دسترس برای تمام افراد، در تلاش است تا با کمترین هزینه و سریع‌ترین زمان ممکن، خدمات درمانی را به شما ارائه دهد. این بیمارستان مجازی با استفاده از فناوری‌های پیشرفته، قادر است تا با بهترین کیفیت، مشاوره‌ها و درمان‌های پزشکی را به شما ارائه کند. با تیمی از پزشکان متخصص و کارشناسان پزشکی، بیمارستان مجازی ایران به شما این امکان را می‌دهد که بدون نیاز به مراجعه حضوری، در اسرع وقت و با صرفه‌جویی در هزینه‌ها، از خدمات پزشکی بهره‌مند شوید.
این خدمات شامل مشاوره آنلاین با پزشکان متخصص، دریافت نسخه‌های پزشکی، بررسی علائم بیماری‌ها، و پیگیری‌های درمانی به صورت مجازی است که می‌توانید از هر کجا و در هر زمان از آن استفاده کنید. بیمارستان مجازی ایران به شما کمک می‌کند تا با کاهش هزینه‌ها و زمان مورد نیاز برای درمان، به راحتی به مراقبت‌های بهداشتی دسترسی پیدا کنید. هدف اصلی این بیمارستان، فراهم آوردن خدمات بهداشتی با کیفیت بالا و دسترسی آسان به مراقبت‌های پزشکی برای همه افراد است.
