ضربان قلب پایین خطرناک چند است؟

ضربان قلب پایین ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد. برخی افراد به‌طور طبیعی ضربان قلب پایین‌تری دارند، اما در برخی موارد، ضربان قلب پایین می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل جدی باشد. در این مقاله از بیمارستان مجازی ایران، علل ضربان قلب پایین و روش‌های درمان آن را بررسی خواهیم کرد.

0912-020-1734

در بیمارستان مجازی ایران، کیفیت، سرعت و تخصص اولویت‌های ما هستند.

به ما اعتماد کنید و از خدمات بی‌نظیر ما بهره‌مند شوید.

ضربان قلب پایین چیست؟

برادیکاردی، یا ضربان قلب پایین، به وضعیتی گفته می‌شود که ضربان قلب کمتر از حد طبیعی باشد. در حالت استراحت، ضربان قلب معمولاً بین ۶۰ تا ۱۰۰ ضربه در دقیقه است. هنگامی که ضربان قلب در حالت استراحت کمتر از ۶۰ ضربه در دقیقه باشد، فرد به برادیکاردی مبتلا است.

اگر ضربان قلب پایین باعث کاهش جریان خون از قلب به سایر بخش‌های بدن شود، ممکن است مشکلات جدی برای فرد ایجاد کند. در برخی افراد، ضربان قلب پایین بدون علائم یا عوارض خاصی وجود دارد.

 علت پایین بودن ضربان قلب چیست؟

علت پایین بودن ضربان قلب گاهی اوقات مشخص نمی‌شود، اما دلایل شایع آن شامل موارد زیر است:

• افزایش سن
• مشکلات گره سینوسی قلب
• بیماری‌های التهابی قلب مانند پریکاردیت و آندوکاردیت
• بیماری‌های قلبی مادرزادی
• افزایش فشار داخل جمجمه به دلیل آسیب به سر
• حمله قلبی
• آپنه انسدادی خواب
• کم‌کاری تیروئید
• مصرف برخی داروها مانند مسدودکننده‌های گیرنده بتا یا مسدودکننده‌های کانال کلسیمی

ضربان قلب پایین فیزیولوژیک

زمانی که برادیکاردی علائمی ایجاد نکند، به آن ضربان قلب پایین فیزیولوژیک گفته می‌شود. علل شایع کاهش ضربان قلب فیزیولوژیک عبارت‌اند از:

• تمرینات ورزشی شدید و سنگین
• فشار به سینوس کاروتید (مثل بستن محکم یقه لباس)
• سرفه یا استفراغ
• قرار گرفتن ناگهانی در معرض هوای سرد
• کاهش دمای بدن
• فشار هنگام دفع مدفوع

علائم ضربان قلب پایین

علامت اصلی ضربان قلب پایین، ضربان قلب پایین به کمتر از ۶۰ ضربه در دقیقه است. این افت ضربان قلب موجب کاهش اکسیژن‌رسانی به مغز و سایر اندام‌ها می‌شود و می‌تواند علائم زیر را به دنبال داشته باشد:

• سرگیجه
• ضعف و خستگی
• تنگی نفس
• درد قفسه سینه
• مشکلات حافظه
• غش
• خستگی زودهنگام در زمان فعالیت بدنی

اگر علائم شما شدید است، بلافاصله به اورژانس مراجعه کنید. در صورتی که علائم خفیف باشد، بهتر است با یک پزشک متخصص قلب و عروق مشورت کنید.

 چگونه میزان ضربان قلب را به کمک اعداد متوجه شویم؟

شما می‌توانید ضربان قلب خود را به راحتی اندازه‌گیری کنید. برای این کار، ابتدا انگشت خود را روی سرخرگ رادیال در مچ دست قرار دهید. سپس در حالت استراحت، تعداد ضربات قلب را برای مدت یک دقیقه بشمارید.

برای اندازه‌گیری ضربان قلب، علاوه بر مچ دست، می‌توانید از سایر نقاط بدن نیز استفاده کنید. این نقاط عبارتند از: شریان کاروتید در گردن، شریان استخوان ران در کشاله ران، و شریان‌های تیبیال خلفی و دورسالیس پدیس در پاها.

محدوده طبیعی ضربان قلب در افراد مختلف به شرح زیر است:

• ضربان قلب بزرگسالان در حالت استراحت معمولاً بین ۶۰ تا ۱۰۰ ضربه در دقیقه است.
• ورزشکاران یا افرادی که داروهای خاص مصرف می‌کنند، ممکن است ضربان قلب پایین‌تری نسبت به افراد معمولی داشته باشند.
• برای کودکان ۱ تا ۱۲ سال، ضربان قلب طبیعی بین ۸۰ تا ۱۲۰ ضربه در دقیقه است.
• برای نوزادان ۱ تا ۱۲ ماهه، ضربان قلب طبیعی معمولاً بین ۱۰۰ تا ۱۷۰ ضربه در دقیقه است.

تشخیص

تشخیص ضربان قلب پایین معمولاً با گرفتن شرح‌حال و انجام معاینه فیزیکی انجام می‌شود. پزشک می‌تواند ضربان قلب را با استفاده از گوشی پزشکی گوش دهد. نوار قلب یک روش ساده و غیرتهاجمی برای بررسی فعالیت الکتریکی قلب است.

اگر ریتم غیرطبیعی قلب به‌طور متناوب مشاهده شود، ممکن است برای پایش ضربان قلب بیمار در شرایط مختلف از دستگاه هولتر استفاده شود. بسته به علائم بیمار و نتایج سایر آزمایش‌ها، ممکن است اکوکاردیوگرافی نیز انجام شود. تست ورزش یکی دیگر از روش‌های تشخیصی است که میزان ضربان قلب را حین فعالیت بدنی اندازه‌گیری می‌کند.

عوارض پایین بودن ضربان قلب پایین

اگر ضربان قلب پاییندرمان نشود، می‌تواند منجر به عوارضی همچون غش و ازحال‌رفتن‌های مکرر، خون‌رسانی ناکافی، نارسایی قلبی، حمله قلبی یا حتی مرگ ناگهانی شود. به همین دلیل، در صورت مشاهده علائم کاهش ضربان قلب، ضروری است که حتماً به متخصص قلب مراجعه کرده و از بروز عوارض احتمالی پیشگیری کنید.

فشار خون بالا و ضربان قلب پایین نشانه چیست؟

برای درک بهتر ارتباط بین نبض و فشار خون، می‌توان نبض را به‌عنوان یک سیستم الکتریکی و فشار خون را به‌عنوان یک سیستم لوله‌کشی تصور کرد. نبض حاصل تکانه‌های الکتریکی است که از قلب منشأ می‌گیرند و موجب انقباض دهلیزها و بطن‌ها می‌شوند و در نتیجه، قلب می‌تپد.

ضربان قلب می‌تواند در پاسخ به عواملی مانند فعالیت بدنی، استرس یا هیجان افزایش یابد، و در مقابل، در حالت استراحت یا کم‌تحرکی کاهش پیدا کند.

نبض وظیفه به حرکت درآوردن خون در سیستم گردش خون را دارد. اگر رگ‌ها باز و بدون مانع باشند، خون به‌راحتی جریان می‌یابد؛ اما در صورت وجود تنگی یا انسداد در رگ‌ها، فشار بیشتری برای عبور خون لازم است که این مسئله باعث افزایش فشار خون می‌شود.

درمان ضربان قلب پایین

درمان برادیکاردی یا کاهش ضربان قلب بسته به علت اصلی آن متفاوت است. به‌عنوان‌مثال، اگر افت ضربان قلب به دلیل کم‌کاری تیروئید باشد، درمان اختلال تیروئیدی می‌تواند مشکل ضربان قلب را نیز برطرف کند.

در برخی موارد، مصرف داروهایی مانند مسدودکننده‌های بتا که برای کنترل عملکرد قلب تجویز می‌شوند، ممکن است موجب ضربان قلب پایین شود. در چنین شرایطی، پزشک ممکن است دوز دارو را کاهش داده یا آن را با داروی دیگری جایگزین کند.

اگر اقدامات دارویی پاسخگو نباشند و ضربان قلب پایین عملکرد اندام‌های حیاتی مانند مغز را مختل کند، ممکن است نیاز به استفاده از دستگاه ضربان‌ساز قلبی (پیس‌میکر) باشد تا ریتم طبیعی قلب حفظ شود.

چکار کنم که ضربان قلبم پایین نیاد؟

پیشگیری از بیماری‌های قلبی یکی از مؤثرترین راهکارها برای جلوگیری از ضربان قلب پایین است. اگر به بیماری قلبی مبتلا هستید، حتماً تحت نظر متخصص قلب باشید تا از بروز عوارضی مانند افت ضربان قلب جلوگیری شود.

برخی از اقدامات مؤثر در پیشگیری و مدیریت مشکلات قلبی و برادیکاردی عبارت‌اند از:

• داشتن فعالیت بدنی منظم و پیروی از رژیم غذایی سالم
• حفظ وزن در محدوده‌ی ایده‌آل
• کنترل فشارخون و سطح کلسترول در محدوده نرمال
• ترک مصرف دخانیات
• مدیریت استرس با استفاده از روش‌های آرام‌سازی و مراقبه
• مراجعه منظم به پزشک برای بررسی وضعیت قلب و عروق

کلام آخر

گاهی ضربان قلب پایین بدون علائم خاصی رخ می‌دهد و مشکلی ایجاد نمی‌کند؛ اما در صورتی که این وضعیت ادامه‌دار باشد، ممکن است به‌مرور زمان جریان خون‌رسانی به اندام‌ها را مختل کرده و باعث بروز آسیب‌های جدی و غیرقابل‌جبران به قلب، مغز و سایر ارگان‌های حیاتی شود. در موارد شدید، حتی ممکن است خطراتی برای جان فرد به همراه داشته باشد.

بیمارستان مجازی ایران با هدف ارائه خدمات پزشکی به صورت آنلاین و در دسترس برای تمام افراد، در تلاش است تا با کمترین هزینه و سریع‌ترین زمان ممکن، خدمات درمانی را به شما ارائه دهد. این بیمارستان مجازی با استفاده از فناوری‌های پیشرفته، قادر است تا با بهترین کیفیت، مشاوره‌ها و درمان‌های پزشکی را به شما ارائه کند. با تیمی از پزشکان متخصص و کارشناسان پزشکی، بیمارستان مجازی ایران به شما این امکان را می‌دهد که بدون نیاز به مراجعه حضوری، در اسرع وقت و با صرفه‌جویی در هزینه‌ها، از خدمات پزشکی بهره‌مند شوید.

این خدمات شامل مشاوره آنلاین با پزشکان متخصص، دریافت نسخه‌های پزشکی، بررسی علائم بیماری‌ها، و پیگیری‌های درمانی به صورت مجازی است که می‌توانید از هر کجا و در هر زمان از آن استفاده کنید. بیمارستان مجازی ایران به شما کمک می‌کند تا با کاهش هزینه‌ها و زمان مورد نیاز برای درمان، به راحتی به مراقبت‌های بهداشتی دسترسی پیدا کنید. هدف اصلی این بیمارستان، فراهم آوردن خدمات بهداشتی با کیفیت بالا و دسترسی آسان به مراقبت‌های پزشکی برای همه افراد است.