دیابت نوع ۱ +علائم و درمان
دیابت نوع ۱ یک بیماری مزمن است که به دلیل عدم تولید انسولین در بدن ایجاد می‌شود. اگرچه این بیماری می‌تواند خطرناک باشد، اما با رعایت سبک زندگی سالم و آگاهی از نحوه مدیریت آن، می‌توانید اثرات این بیماری را در زندگی خود کاهش دهید.
در این مقاله، بیمارستان مجازی شما را با علائم دیابت نوع ۱ آشنا خواهد کرد و سپس به روش‌های تشخیص و درمان آن خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
0912-020-1734
در بیمارستان مجازی ایران، کیفیت، سرعت و تخصص اولویت‌های ما هستند.
به ما اعتماد کنید و از خدمات بی‌نظیر ما بهره‌مند شوید.
دیابت نوع یک چیست؟
دیابت نوع ۱ یک بیماری است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه سلول‌های بتا که در پانکراس (لوزالمعده) انسولین تولید می‌کنند، تخریب می‌کند. این سلول‌ها مسئول تولید انسولین هستند و به همین دلیل این بیماری در سنین کودکی و نوجوانی شایع است و به آن دیابت کودکی هم گفته می‌شود.
اگر به دیابت نوع ۱ مبتلا باشید، لوزالمعده شما نمی‌تواند انسولین بسازد یا مقدار کمی انسولین تولید می‌کند. (انسولین هورمونی است که به قند خون کمک می‌کند تا وارد سلول‌ها شده و برای تأمین انرژی مصرف شود).
بدون انسولین کافی، قند خون نمی‌تواند وارد سلول‌ها شود و در خون باقی می‌ماند. این تجمع قند خون بالا می‌تواند به بخش‌های مختلف بدن آسیب زده و منجر به بروز علائم و عوارض دیابت نوع ۱ شود.
دیابت نوع یک شایع تر است یا نوع دو؟
شیوع دیابت نوع ۱ نسبت به دیابت نوع ۲ کمتر است و تقریباً ۵ تا ۱۰ درصد از بیماران دیابتی به دیابت نوع ۱ مبتلا هستند. هنوز به‌طور دقیق مشخص نیست که چگونه می‌توان از دیابت نوع ۱ پیشگیری کرد. با این حال، اگر به توصیه‌های پزشک خود در خصوص سبک زندگی سالم، کنترل قند خون، انجام معاینات و آزمایش‌های منظم، و دریافت خدمات آموزشی و حمایتی خودمراقبتی عمل کنید، می‌توانید این بیماری را به‌خوبی مدیریت کنید.
علت دیابت نوع یک
به نظر می‌رسد علت دیابت نوع ۱ یک واکنش خودایمنی باشد که در آن سیستم ایمنی بدن به‌طور اشتباهی به سلول‌های خود حمله کرده و سلول‌های بتا لوزالمعده که مسئول تولید انسولین هستند، تخریب می‌شوند. این فرآیند ممکن است ماه‌ها یا حتی سال‌ها قبل از بروز علائم دیابت نوع ۱ ادامه پیدا کند، بدون آنکه فرد متوجه آن شود.
علائم دیابت نوع ۱
علائم دیابت نوع یک معمولاً به‌طور تدریجی ظاهر می‌شوند و در ابتدا ممکن است خفیف به نظر برسند، اما در صورت عدم درمان می‌توانند بسیار شدیدتر شوند:
- تشنگی مفرط
- افزایش اشتها، به‌ویژه پس از خوردن غذا
- خشکی دهان
- احساس ناراحتی در معده و استفراغ
- تکرر ادرار
- کاهش وزن غیرمنتظره همراه با افزایش اشتها و احساس گرسنگی مداوم
- خستگی مفرط
- تاری دید
- تنفس عمیق و سخت که به آن “تنفس کاسمال” می‌گویند
- عفونت‌های مکرر در پوست، مجاری ادراری و واژن
- بدخلقی یا تغییرات در خلق و خو
- شروع شب‌ادراری در کودکان که قبلاً سابقه شب‌ادراری نداشتند
چه افرادی بیشتر به دیابت نوع یک مبتلا می‌شوند؟
دیابت نوع یک بیشتر در افرادی که عوامل ژنتیکی و خودایمنی خاصی دارند بروز می‌کند. افرادی که بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند عبارتند از:
- کودکان و نوجوانان: دیابت نوع یک معمولاً در سنین کودکی و نوجوانی تشخیص داده می‌شود، به همین دلیل گاهی به آن “دیابت کودکی” هم گفته می‌شود. با این حال، این بیماری می‌تواند در هر سنی رخ دهد.
- افراد با سابقه خانوادگی: افرادی که در خانواده‌شان فردی مبتلا به دیابت نوع یک هستند، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.
- افرادی با سابقه بیماری‌های خودایمنی: افرادی که به سایر بیماری‌های خودایمنی مانند بیماری‌های تیروئید، بیماری سلیاک یا ویتیلیگو مبتلا هستند، ممکن است بیشتر در معرض خطر دیابت نوع یک قرار گیرند.
- افراد با ژن‌های خاص: برخی از ژن‌ها می‌توانند خطر ابتلا به دیابت نوع یک را افزایش دهند. این ژن‌ها بر سیستم ایمنی بدن تأثیر می‌گذارند و ممکن است باعث حمله به سلول‌های بتا در لوزالمعده شوند.
اگر در خانواده‌تان سابقه دیابت نوع یک وجود دارد یا در معرض سایر عوامل خطر قرار دارید، توصیه می‌شود که مراقبت‌های پزشکی و معاینات منظم انجام دهید تا از سلامت خود مطمئن شوید.
تشخیص دیابت نوع یک
تشخیص دیابت نوع یک معمولاً با بررسی علائم بالینی و انجام چندین آزمایش مرتبط با سطح قند خون انجام می‌شود. پزشکان برای تشخیص این بیماری از آزمایشات زیر استفاده می‌کنند:
- آزمایش قند خون ناشتا:
- قند خون ناشتا (پس از حداقل ۸ ساعت ناشتایی) اندازه‌گیری می‌شود. اگر قند خون ناشتا بیش از ۱۲۶ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر باشد، احتمال ابتلا به دیابت نوع یک وجود دارد.
- آزمایش قند خون تصادفی:
- در این آزمایش، قند خون در هر زمانی از روز اندازه‌گیری می‌شود. اگر قند خون بیشتر از ۲۰۰ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر باشد و فرد علائم دیابت را داشته باشد، تشخیص دیابت نوع یک تایید می‌شود.
- آزمایش هموگلوبین A1C:
- این آزمایش میانگین قند خون فرد را طی دو تا سه ماه گذشته اندازه‌گیری می‌کند. سطح A1C بالای ۶.۵ درصد نشان‌دهنده دیابت است.
- آزمایش گلوکز خون پس از خوردن (OGTT):
- در این آزمایش، فرد ابتدا قند خون خود را اندازه‌گیری می‌کند و سپس محلول شکر خورده و پس از دو ساعت دوباره قند خون اندازه‌گیری می‌شود. در دیابت نوع یک، سطح گلوکز پس از ۲ ساعت بیش از ۲۰۰ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر است.
- آزمایش‌های آنتی‌بادی:
- برای تشخیص دقیق‌تر دیابت نوع یک، پزشکان ممکن است آزمایش‌های خاصی برای شناسایی آنتی‌بادی‌هایی که به سلول‌های بتا حمله می‌کنند (آنتی‌بادی‌های ضد انسولین و ضد GAD) انجام دهند.
- تحلیل وضعیت کتون‌ها:
- در صورت بروز علائم شدید مانند تنفس عمیق، خشکی دهان و افزایش سطح قند خون، پزشک ممکن است سطح کتون‌ها در خون یا ادرار را اندازه‌گیری کند. وجود کتون در خون یا ادرار نشان‌دهنده افزایش خطر کتواسیدوز دیابتی است.
اگر به دیابت نوع یک مشکوک هستید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا با انجام آزمایش‌های مورد نیاز، تشخیص قطعی داده شود.
درمان دیابت نوع یک
درمان اصلی دیابت نوع ۱ استفاده از انسولین است. بیماران مبتلا به این نوع دیابت باید انسولین را به صورت تزریقی زیر پوست دریافت کنند تا به جریان خون وارد شود و به سلول‌ها کمک کند تا به گلوکز مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنند. استفاده از انسولین به صورت قرص خوراکی امکان‌پذیر نیست، زیرا آنزیم‌های گوارشی در معده آن را قبل از اینکه مؤثر واقع شود، تجزیه می‌کنند.
مهم‌ترین عامل در درمان دیابت نوع ۱، تنظیم دوز و زمان دقیق تزریق انسولین است. پیدا کردن دوز مناسب و بهترین روش تزریق برای رسیدن به سطح مطلوب انسولین در خون اهمیت بالایی دارد. این کار به جذب صحیح گلوکز در سلول‌ها کمک می‌کند. قند خون بالا (هایپرگلایسمی) و کاهش شدید قند خون (هایپوگلایسمی) هر دو می‌توانند منجر به بروز عوارض جدی شوند، بنابراین باید به دقت مدیریت شوند.
انواع روش تزریق انسولین
برای مدیریت دیابت نوع ۱، انسولین می‌تواند به صورت پمپ انسولین، قلم انسولین یا تزریق با سرنگ تجویز شود. تمامی این روش‌ها انسولین را به صورت زیرپوستی، معمولاً در ناحیه چربی‌دار شکم، وارد بدن می‌کنند، اما هرکدام ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند:
سرنگ انسولین
بعضی از افراد استفاده از سرنگ انسولین را ترجیح می‌دهند، زیرا این روش آسان‌تر به نظر می‌رسد و تزریق سریع‌تر انجام می‌شود. در مقایسه با پمپ انسولین، که می‌تواند سنگین و گران‌قیمت باشد، استفاده از سرنگ نیاز به تجهیزات کمتری دارد. با این حال، پمپ انسولین ممکن است برای برخی افراد پیچیده به نظر برسد، به‌ویژه در مراحل ابتدایی استفاده.
پمپ انسولین
پمپ انسولین یک دستگاه است که شامل لوله (کاتتر) و سوزن است که هر چند روز یکبار باید تعویض شوند. این پمپ‌ها برای کسانی که تزریق را دشوار می‌دانند مناسب‌تر هستند. انسولین در محفظه پمپ ذخیره شده و به‌سادگی با فشردن چند دکمه می‌توان دوز مورد نظر را تزریق کرد. همچنین، پمپ می‌تواند به‌طور خودکار دوزهای متغیر انسولین را در طول شبانه‌روز یا قبل از وعده‌های غذایی تنظیم کند.
قلم انسولین
قلم انسولین شبیه به سرنگ است، با این تفاوت که انسولین در کارتریج‌هایی از پیش پرشده قرار دارد. بنابراین، فرد فقط کافی است که کارتریج را در قلم قرار داده و دوز مناسب را تزریق کند، بدون نیاز به اندازه‌گیری انسولین.
علاوه بر انسولین، برای کنترل بهتر دیابت نوع ۱ و کاهش خطرات، داروهای دیگری مانند متفورمین نیز ممکن است تجویز شوند.
کلام آخر
چه خود شما مبتلا به دیابت نوع ۱ باشید و چه در حال مراقبت از فردی مبتلا، کنار آمدن با این بیماری یک چالش روزمره و مداوم است. دیابت نوع ۱ نه تنها هزینه‌های مالی زیادی برای خانواده‌ها به همراه دارد، بلکه از نظر روانی نیز می‌تواند فشارهای زیادی ایجاد کند؛ نگرانی مداوم از تغییرات قند خون، درمان‌های مختلف و عوارض بیماری تنها بخشی از این فشارها هستند. با این حال، خبر خوب این است که نرخ مرگ و میر ناشی از عوارض دیابت نوع ۱ از نیمه قرن بیستم تا به حال کاهش چشمگیری داشته است.
روش‌های درمان دیابت نوع ۱ اکنون بسیار پیشرفته‌تر و مؤثرتر از گذشته هستند و با رعایت مراقبت‌های لازم می‌توانید زندگی طبیعی و سالمی داشته باشید. بنابراین، برای کنترل دیابت نوع ۱ و جلوگیری از عوارض آن، مهم است که به مراقبت از خود اهمیت دهید.
بیمارستان مجازی ایران با هدف ارائه خدمات پزشکی به صورت آنلاین و در دسترس برای تمام افراد، در تلاش است تا با کمترین هزینه و سریع‌ترین زمان ممکن، خدمات درمانی را به شما ارائه دهد. این بیمارستان مجازی با استفاده از فناوری‌های پیشرفته، قادر است تا با بهترین کیفیت، مشاوره‌ها و درمان‌های پزشکی را به شما ارائه کند. با تیمی از پزشکان متخصص و کارشناسان پزشکی، بیمارستان مجازی ایران به شما این امکان را می‌دهد که بدون نیاز به مراجعه حضوری، در اسرع وقت و با صرفه‌جویی در هزینه‌ها، از خدمات پزشکی بهره‌مند شوید.
این خدمات شامل مشاوره آنلاین با پزشکان متخصص، دریافت نسخه‌های پزشکی، بررسی علائم بیماری‌ها، و پیگیری‌های درمانی به صورت مجازی است که می‌توانید از هر کجا و در هر زمان از آن استفاده کنید. بیمارستان مجازی ایران به شما کمک می‌کند تا با کاهش هزینه‌ها و زمان مورد نیاز برای درمان، به راحتی به مراقبت‌های بهداشتی دسترسی پیدا کنید. هدف اصلی این بیمارستان، فراهم آوردن خدمات بهداشتی با کیفیت بالا و دسترسی آسان به مراقبت‌های پزشکی برای همه افراد است.
