آی یو دی (IUD) یا دستگاه جلوگیری از بارداری چیست؟
آی یو دی (IUD) یکی از روش‌های موثر پیشگیری از بارداری است که به شما این امکان را می‌دهد بدون نیاز به مصرف مکرر قرص‌های هورمونی یا سایر محصولات مشابه، از بارداری جلوگیری کنید. این روش به دلیل اثر بلندمدت و قابل اطمینان خود در سطح جهان محبوبیت زیادی پیدا کرده است. اما آیا همه افراد می‌توانند از آی یو دی استفاده کنند؟ پس از قرار دادن آن، آیا نیازی به استفاده از کاندوم باقی می‌ماند؟ و این دستگاه چه عوارضی ممکن است داشته باشد؟ این‌ها سوالاتی هستند که قبل از انتخاب آی یو دی باید به آن‌ها توجه کنید. در این مقاله از بیمارستان مجازی ایران، به پاسخ این سوالات و نکات مهم دیگر درباره آی یو دی می‌پردازیم.
📞 0912-020-1734
در بیمارستان مجازی ایران، کیفیت، سرعت و تخصص را در اولویت قرار داده‌ایم.
با اطمینان به ما بسپارید و تجربه‌ای بی‌نظیر از خدمات حرفه‌ای و مطمئن را داشته باشید.
آی یو دی چیست؟
آی یو دی (IUD مخفف Interuterine Device) وسیله‌ای کوچک به شکل حرف «T» است که پزشک آن را داخل رحم قرار می‌دهد تا از بارداری جلوگیری کند.
IUD چگونه سبب جلوگیری از بارداری می شود؟
هر ماه در دوره تخمک‌گذاری که معمولاً در اواسط چرخه قاعدگی رخ می‌دهد، یکی از تخمدان‌های زنان تخمکی را آزاد می‌کند. این تخمک از طریق لوله رحمی (فالوپ) به سمت رحم حرکت می‌کند. اسپرم‌های مردانه که در بیضه‌ها تولید شده و در مایع منی وجود دارند، پس از انزال وارد واژن می‌شوند و با کمک مایع منی شنا می‌کنند تا خود را به دهانه رحم و سپس لوله‌های فالوپ برسانند.
حرکت تخمک در لوله‌ها کند است و بین ۱۲ تا ۲۴ ساعت طول می‌کشد، در حالی که اسپرم‌ها می‌توانند تا حدود ۶ روز در لوله‌ها زنده بمانند. اگر اسپرم و تخمک در این مدت با هم برخورد کنند، لقاح صورت می‌گیرد.
وظیفه اصلی آی یو دی (IUD) این است که مانع حرکت آزادانه اسپرم‌ها شود تا نتوانند به تخمک برسند و آن را بارور کنند. برخی از آی یو دی‌ها با تحریک واکنش طبیعی سیستم ایمنی بدن عمل می‌کنند؛ هنگامی که این وسیله داخل رحم قرار می‌گیرد، بدن آن را جسمی خارجی می‌شناسد و واکنش التهابی ایجاد می‌کند. این التهاب محیط رحم را برای بقای اسپرم‌ها نامناسب می‌کند، بنابراین اسپرم‌ها نمی‌توانند از لوله‌های فالوپ عبور کنند و تخمک را بارور کنند.
نوع دیگری از آی یو دی‌ها که هورمونی هستند، با تغییر سطح هورمون‌ها در بدن، تخمک‌گذاری را کاهش داده، ترشحات واژن را تغییر می‌دهند و دیواره رحم را برای لانه‌گزینی تخمک کمتر مناسب می‌کنند، که همه این عوامل باعث کاهش احتمال بارداری می‌شوند.
IUD چه زمانی شروع به کار می کند؟
زمان شروع اثرگذاری آی یو دی به نوع و برند آن بستگی دارد. به‌طور مثال، آی یو دی مسی «پاراگارد» بلافاصله پس از قرار گرفتن داخل رحم عملکرد خود را آغاز می‌کند.
در مقابل، آی یو دی‌های هورمونی اگر در ۷ روز اول چرخه قاعدگی (پریود) وارد رحم شوند، اثرگذاری آن‌ها فوری است؛ اما اگر در روزهای دیگر چرخه قاعدگی گذاشته شوند، شروع تأثیر آن‌ها حداقل ۷ روز زمان می‌برد.
انواع IUD
انواع آی‌یو‌دی (IUD) به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
- آی‌یو‌دی مسی (Copper IUD)
- این نوع آی‌یو‌دی از جنس مس ساخته شده است و معمولاً به شکل حرف T است.
- مس به‌عنوان ماده ضدبارداری عمل می‌کند و باعث ایجاد محیطی نامطلوب برای اسپرم‌ها در رحم می‌شود.
- اثرگذاری فوری دارد و می‌تواند تا ۱۰ سال یا بیشتر داخل رحم باقی بماند.
- عوارض جانبی ممکن است شامل خونریزی و گرفتگی‌های شدیدتر در دوران قاعدگی باشد.
- آی‌یو‌دی هورمونی (Hormonal IUD)
- این نوع آی‌یو‌دی علاوه بر جلوگیری فیزیکی، هورمون پروژسترون آزاد می‌کند که باعث کاهش تخمک‌گذاری، تغییر در ترشحات رحم و کاهش حرکت اسپرم‌ها می‌شود.
- اثرگذاری آن ممکن است بلافاصله یا تا چند روز پس از قرار گرفتن داخل رحم آغاز شود.
- معمولاً بین ۳ تا ۷ سال بسته به نوع و برند، داخل رحم باقی می‌ماند.
- عوارض جانبی شامل تغییرات قاعدگی، لکه‌بینی یا کاهش خونریزی است.
ماندگاری IUD چقدر است؟
تاریخ انقضای آی‌یو‌دی‌ها بسته به شرکت سازنده متفاوت است. تا زمانی که آی‌یو‌دی هنوز منقضی نشده باشد، می‌توانید آن را در رحم نگه دارید. البته در هر زمان که بخواهید، می‌توانید برای برداشتن آی‌یو‌دی به پزشک مراجعه کنید، حتی اگر هنوز تاریخ انقضای آن نرسیده باشد.
مدت زمان ماندگاری برخی از برندهای معروف آی‌یو‌دی به شرح زیر است:
- پاراگارد: تا ۱۰ سال
- میرنا: تا ۵ سال
- لیتلا: تا ۸ سال
- کایلینا: تا ۵ سال
- اسکایلا: تا ۳ سال
چه کسانی نباید از IUD استفاده کنند؟
افرادی که نباید از IUD استفاده کنند عبارتند از:
- کسانی که عفونت فعلی یا مکرر لگن دارند
- زنان مبتلا به بیماری‌های فعال التهابی لگن
- افرادی که دچار خونریزی غیرطبیعی و شدید رحمی هستند و علت آن مشخص نشده
- کسانی که به مواد سازنده IUD حساسیت یا آلرژی دارند
- زنان باردار یا مشکوک به بارداری
- افرادی که مشکلات جدی رحمی مانند فیبروم بزرگ یا ناهنجاری‌های ساختاری رحم دارند
- کسانی که اخیراً عفونت‌های مقاربتی درمان نشده دارند
- افرادی که دارای سرطان رحم یا دهانه رحم هستند یا مشکوک به آن
- کسانی که مشکلات انعقادی یا سیستم ایمنی خاصی دارند که می‌تواند استفاده از IUD را خطرناک کند
اگر هر کدام از این شرایط را دارید، حتماً قبل از استفاده از IUD با پزشک خود مشورت کنید.
کلام آخر
IUD یکی از روش‌های پیشگیری از بارداری بلندمدت و بسیار موثر به شمار می‌آید. احتمال بارداری ناخواسته در افرادی که از این وسیله استفاده می‌کنند، بسیار پایین است. همچنین عوارض جانبی IUD معمولاً کمتر از روش‌هایی مانند قرص‌های ضدبارداری است. علاوه بر کاربرد پیشگیری از بارداری، IUD در درمان افرادی که دچار خونریزی شدید قاعدگی و کم‌خونی هستند نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال، برخی افراد ممکن است پس از استفاده از IUD با عوارضی مانند درد یا خونریزی شدید مواجه شوند؛ در این موارد پزشکان معمولاً توصیه می‌کنند دستگاه را خارج کرده و روش‌های پیشگیری دیگری را جایگزین کنند.
بیمارستان مجازی ایران با هدف ارائه خدمات پزشکی به صورت آنلاین و در دسترس برای تمام افراد، در تلاش است تا با کمترین هزینه و سریع‌ترین زمان ممکن، خدمات درمانی را به شما ارائه دهد. این بیمارستان مجازی با استفاده از فناوری‌های پیشرفته، قادر است تا با بهترین کیفیت، مشاوره‌ها و درمان‌های پزشکی را به شما ارائه کند. با تیمی از پزشکان متخصص و کارشناسان پزشکی، بیمارستان مجازی ایران به شما این امکان را می‌دهد که بدون نیاز به مراجعه حضوری، در اسرع وقت و با صرفه‌جویی در هزینه‌ها، از خدمات پزشکی بهره‌مند شوید.
این خدمات شامل مشاوره آنلاین با پزشکان متخصص، دریافت نسخه‌های پزشکی، بررسی علائم بیماری‌ها، و پیگیری‌های درمانی به صورت مجازی است که می‌توانید از هر کجا و در هر زمان از آن استفاده کنید. بیمارستان مجازی ایران به شما کمک می‌کند تا با کاهش هزینه‌ها و زمان مورد نیاز برای درمان، به راحتی به مراقبت‌های بهداشتی دسترسی پیدا کنید. هدف اصلی این بیمارستان، فراهم آوردن خدمات بهداشتی با کیفیت بالا و دسترسی آسان به مراقبت‌های پزشکی برای همه افراد است.
